शिशु शिक्षणाचा बोबड उद्योग

आपल्या तीन-चार वर्षांच्या चिमुकल्याने आयुष्यात प्रगती करावी असे वाटत असेल तर पालकांनी आधी त्याला स्वत:ची घसेफोड करून ‘एबीसीडी’ किंवा ‘वन-टू-थ्री’ शिकविणे थांबवावे. हे शिकवायला शाळा आहेत. त्याऐवजी पालकांनी शब्दसंग्रह वाढण्याच्या दृष्टीने त्यांच्याशी संवाद साधावा. त्यांना गोष्टी वाचून दाखवाव्या. घराबाहेर अंगणात, बागेत, पाणी, चिखल, वाळू, झोपाळा यांच्याशी मनसोक्त खेळू द्यावे. कणिक, वॉटरकलर्स, फिंगर पेन्ट अगदी शेव्हींग क्रीमनेही मुलं चांगल्या पद्धतीने खेळतात. म्हणजेच काय त्यांच्या अभिव्यक्तीत व्यत्यय न आणता तुम्ही त्यांना मनसोक्त खेळू द्या - अमेरिकेतल्या जुडी आणि टोनी प्रिव्हेट नामक एका अवलिया दांपत्याने संपादीत केलेल्या ‘व्हॉट अमेरिकन्स टिचर्स विश पेरेन्ट्स न्यू’ नामक पुस्तकात एका किंडरगार्डन शिक्षिकेने हा सल्ला पालकांना देऊ केला आहे. शाळेत जाणाऱ्या मुलांच्या पालकांना त्यांच्या शिक्षकांना कोणती एक गोष्ट सांगावीशी वाटते, या ‘थीम’वर प्रिव्हेट दांपत्याने या प्रतिक्रिया मागविल्या होत्या. पण, मोजक्याच शब्दातील शिक्षकांच्या थेट आणि बिनधास्त सूचना जगातील समस्त पालकवर्गाच्या डोळ्यात जळजळीत अंजन टाकणाऱ्या आहेत.
आजकालचे पालक आपल्या मुलांच्या प्रगतीसाठी जागरूक आहेत. पण, कधीकधी हा जागरूकपणा ‘अतिपणा’कडे झुकू लागतो आणि मुलं आणि पालक या दोघांचंही कसं कठीण बनून जातं, यावर या पुस्तकातील शिक्षकांच्या तिखट प्रतिक्रियांनी चांगलाच प्रकाश पडतो. आपल्या मुलांना अकाली ‘शिक्षित’ करण्याच्या या गडबडीत पालकांचा खिसा रिकामा होतो आणि मुलांचं बालपण. पालकांचं होणारं नुकसान भौतिक स्वरूपाचं असतं. पण, आपल्या अपेक्षांचे ओझं मुलांवर लादून त्यांना लवकरात लवकर ‘शिकती’ करण्याच्या पालकांच्या भूमिकेमुळे मुलांची बौद्धिक, मानसिक, भावनिक, शारीरिक अशी चोहोबाजूंनीच कोंडी होत असते.